Birçok sektörde yapay zeka kullanımı gün geçtikçe artarken henüz yapay zeka standartları olmadığına değinen Yapay Zeka ve Teknoloji Derneği Başkanı Esen Girit Tümer, bu konuda hazırlanacak bir yönetmeliğin çeşitli sektörler için zorunlu olması gerektiğini söylüyor.
Uluslararası iş dergileri tarafından en başarılı 50 kadın lider arasında yer alan ve üst üste sağlık sektörünün en güçlü kadın CEO’su seçilen Esen Girit Tümer, birçok titrinin yanında Yapay Zeka ve Teknoloji Derneği’nde de (YZTD) başkanlık görevini yürütüyor. Yapay zeka teknolojilerindeki uzmanlığı ile katma değerli birçok projede imzası bulunan Tümer, YZTD ile Türkiye’nin yapay zeka alanında yaratıcı, üretken ve bu alanda geleceğe yön veren sayılı ülkeler arasında yer almasını hedeflediklerini dile getiriyor.
Çok daha fazlasını konuştuğumuz röportajımıza, Esen Girit Tümer’in akademik ve profesyonel hayatını konuşarak başladık…
“Bugün yapay zeka ve teknoloji alanında devrimsel nitelikte olan NLP, Kognitif Bilim, Nöro-Bilim alanlarında içeriği olan eğitim hayatıma İstanbul Üniversitesi’nde Dilbilim alanında başladım. Kaliforniya Üniversitesi MBA İşletme yüksek lisansı, Boston Harvard Üniversitesi’nde Yapay Zeka, Derin Makine Öğrenimi ve Nörobilim eğitimleri, New York Columbia Üniversitesi’nde ise IoT eğitimleri aldım.
ABD, Türkiye ve Orta Doğu’daki farklı coğrafyalarda Microsoft, Johnson&Johnson, Tyco Philips Healthcare Royal Philips, Medtronic gibi çeşitli yüksek teknoloji şirketlerinde üst düzey yönetici ve liderlik rollerinde 25 yıldan fazla deneyim edindiğim iş hayatım boyunca İngiltere, Hollanda, Doğu Avrupa, Hindistan, Irak, Pakistan, Orta Asya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan Krallığı ve Katar’da da birçok uluslararası projeyi yönettim. Bunların yanında, üniversitelerin danışma kurulu ve heyetlerinde üst düzey görevler üstlenirken, Manchester merkezli Akıllı Giyilebilir Teknoloji Şirketi’nin yönetim kurulu üyesi olarak görev aldım. UIP–International Cooperation Platform’da da Yönetim Kurulu Eş-Başkanı olarak destek verdim. Diğer taraftan, Türkiye ve ABD’de kurulan ve yapay zeka alanında faaliyet gösteren Essential Evolutions ve InfiniTech’in Kurucu CEO’su olarak girişimci dünyasına da adım attım. Aynı zamanda, Medicana International Şirketler Grubu’nun Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı olarak sağlık ve teknoloji alanında dünya markası olma yolunda, değerli ekip arkadaşlarımızla beraber ilerliyoruz.
Sivil toplum kuruluşları tarafında ise COCIR bünyesinde Brüksel’de Türkiye’yi temsil ederek, TıpGörDer’in 7 yıl başkanlığını, aynı zamanda PPP ile Kurumsal Uyum ve Etik Derneği’nin başkan yardımcılığını yaptım. Kadınların teknolojiye katılımını teşvik etmek amacıyla da Teknolojide Kadın Derneği W-Tech ve Women on Board Derneği’nin kurucu üyesi olarak bu gibi oluşumların hayata geçirilmesinde rol üstlendim. ABD’de AAAI ve Avrupa’da Women AI dahil olmak üzere, birçok ulusal ve uluslararası derneğin aktif üyesiyim ve şu anda kurucu başkanı olduğum Global AAAI Derneği’ne bağlı Yapay Zeka ve Teknoloji Derneği olarak, yapay zeka teknolojileri alanında ülkemize fayda sağlamak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.”
Türkiye’deki yapay zeka ekosistemini geliştirmeyi ve büyütmeyi amaçlayan YZTD’den biraz bahseder misiniz?
Veriye dayalı bir toplum ve ekonomi için Türkiye’de yapay zeka ekosisteminin tüm aktörlerini ve bileşenlerini bir araya getirmek, aynı zamanda en etkin işleyişi oluşturmak amacıyla hizmet etmek dernek olarak öncelikli hedefimiz. Bu çerçevede, en üst seviyede değer yaratan konumda olan, mevzuatlara yönelik lobi faaliyetlerinde bulunan ve gönüllü çalışan bir sivil toplum kuruluşu olmayı da amaçlıyoruz.
Türkiye’deki yapay zeka ekosistemi; start-up’lar, yatırımcılar, endüstri, üniversiteler, teknoloji, içerik ve veri sağlayıcıları, yapay zeka alanında çalışanlar, bu alanda öğrenim görenler, basım-yayın, iletişim sektörü, yasa koyuculardan oluşuyor. YZTD olarak biz de Türkiye’nin yapay zeka alanında yaratıcı, üretken ve bu alanda geleceğe yön veren sayılı ülkeler arasında yer almasını sağlamayı misyon ediniyoruz.
Dernek olarak, ne tür çalışmalar yürütüyorsunuz?
Bir işe girildiğinde bilinmesi gereken temel, teknik kavramlar vardır. Ancak günümüz dünyasında, hemen hemen her sektörde artık veri bulunuyor ve hangi alandan mezun olunursa olunsun, çalışanların ilgili alandaki verileri “okuyabilir” ve “değerlendirebilir” olması gerekiyor.
Bu ihtiyaca yanıt verebilmek için YZTD olarak, yerli ve yurt dışından katılan akademi, STK, kamu, özel sektör alanlarından 120’den fazla paydaş ile etkileşim içerisindeyiz. Çeşitli komitelerimizde hem iş dünyasından hem devlet kurumlarından hem de akademiden birçok farklı uzmanımızla farklı konular üzerine çalışıyor, akademi – özel sektör – kamu arasındaki yapay zeka üzerine oluşan boşlukları kapatmak üzere çaba gösteriyoruz. Bunun en büyük adımı olarak da yapay zekayı kabullenen, hızlı adapte olabilen, yapay zekadan gerçekten fayda üreten bir toplum olmak adına, çeşitli sektörler ve çeşitli kurumlar için farklı seviyelerde eğitimler organize edeceğiz. Üstüne çalıştığımız bir müfredat da bulunuyor. Ayrıca yapay zekayı öğrencilerden akademisyenlere, özel sektörden kamuya herkese anlatabilecek altyapılar üzerinde çalışıyoruz.
Teknoloji ve makine öğrenimi start-up’ları, yapay zeka ekosisteminin büyümesinde hem ülkemiz hem de kurumlar için sizce nasıl bir etkiye sahip? Bu etkileri sağlam ve hızlı bir şekilde sürdürmek için hangi noktalara odaklanılması gerekiyor?
Ülkemizde kurulan start-up şirketlerinin yapay zeka ekosistemine yaptığı katkılar ümit vadediyor. Bu perspektifte, ülkemizin gelecekte teknolojik gelişmeler adına yükselen bir değer olacağını söyleyebilirim.
Şüphesiz bu start-up’lar birer kıvılcım, birçok firma veya kişi için fikir doğuruyor. Ancak kıvılcımları ateşe dönüştürmek çok önemli. Burada hem özel sektörün hem şirket yöneticilerimizin (mentorlük yaparak) hem de devletimizin destekleri çok önemlidir. Çoğu genç arkadaşımız teknik olarak bilgili ve enerjik olsa da maalesef firma kurmayı, yönetmeyi, ürün ve iş modellemeyi bilmediği için problem yaşıyor. Bu gibi problemlerin giderilmesine özen gösterilmesi gerektiğini düşünüyor, YZTD olarak da bu konuya ilişkin komitelerimiz ve girişimlerimiz ile çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Türkiye’deki ekosistemi daha da geliştirmek ve büyütmek için sizce nelere ihtiyaç var?
Dernek olarak bu yöndeki ilk olarak hedefimiz; insanlarımızı eğitmek, bilgilendirmek, yapay zekanın doğru anlaşılmasını sağlamak. İkinci olarak, ülkemizden gençlerimizin gidişini yani beyin göçünü engellemek üzere girişimlerde bulunmayı amaçlıyoruz çünkü en önemli kaynağımız çalışkan, zeki gençlerimiz…
Türkiye’de yapay zekanın bir noktada, özellikle de bazı hizmetler için artık standartlaşması gerekiyor. Birçok sektördeki bazı işlemlerin yapılmasında yapay zeka kullanılması teşvik edilirken bu işlemler için yapay zeka standartlarının oluşturulması önem arz ediyor. Örneğin, artık kalite kontrol işlemlerinde yapay zeka ile görüntü işleme kullanarak yapılan kontrollerin bir tür belgesinin yani standardının olması bir ihtiyaç haline geldi. Firmalar artık kalite kontrolleri için “bu ürünlerden %10’unu gözle kontrol ediyoruz” şeklinde değil, “X görüntü işleme standartlarına göre %3 hata payı ile tüm ürünlerimizi otomatik ve hızlı bir şekilde kontrol ediyoruz” diyebilmeliler. Tıpkı çeşitli firmalara getirilen geri dönüşüm zorunlulukları gibi yapay zekalı tahminleme, kalite kontrol ve optimizasyon sistemleri birer yönetmelik haline getirilmeli ve çeşitli sektörler için zorunlu olmalı.
Son olarak, YZTD’nin yol haritasında neler var?
Öncelikle vurgulayarak belirttiğimiz üzere, Türk insanını yapay zeka konusunda farkındalığını ve bilinç seviyesini artırmak istiyoruz. Bunları gerçekleştirmek adına, Türkiye’de yapay zeka ile ilgili bilgi aktarımını sağlarken, yerel ve global yapay zeka toplulukları arasındaki etkileşimi de artırmayı amaçlıyoruz. Dünyadaki öncü ülkelerin bilgi birikimleri ve çalışmalarının Türkiye’de paylaşılması, ülkemizdeki ekosistemin büyümesi için çok önemli ve bunu sağlamak, dernek olarak bir başka misyonumuz. Global yapay zeka ekosistemi içerisinde Türkiye’de ortaya konulan her türlü yapay zeka çalışmasının da doğru süreçlerden geçmesini, dünya çapında etkin ve katma değerli sistemlere dönüşmesini, yatırımcılarla buluşmasını, ortaya çıkan ürünlerin markalaşmasını, öncü firmaların liderliği ve mentorluğu ile büyümesini ve gelişmesini sağlayarak dünyaya yayılması için gayret gösteriyoruz.
Çocuklara ve gençlere bu alanda kariyer yapabilmeleri için gerekli koşulları ve katkıları sağlamak, ekosistemi geliştirecek bir başka etken. Bu amaçla, yapay zeka alanında faaliyet gösteren resmi ya da özel kurum ve kuruluşlarla iş birliği yaparak üniversite buluşmalarını, akademik çalışmaları ve araştırma merkezlerini destekleyerek, birçok faaliyette bulunmaya devam edeceğiz. Bu sayede, gençlerimize networking imkanları, mentorluk ve danışmanlık eşleştirmeleri sağlayarak potansiyellerini ortaya çıkarıp, ülkemizi de yapay zeka teknolojileri alanında dünya sahnesine taşımayı diliyoruz.
Kaç Defa Okundu: 27
