Koronavirüs varyantı Omicron, dünya çapında hızla yayılmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge, 11 Ocak 2022’de yaptığı açıklamada Omicron varyantının daha öncekilerden daha hızlı yayıldığını belirterek Avrupa nüfusunun yarısından fazlasına 6-8 haftada Omicron varyantı bulaşacağı uyarısında bulundu. Peki Omicron varyantı nedir? Omicron varyantı belirtileri ne? Diğer varyantlardan farkı nedir? Aşılar Omicrondan korur mu? Omicron ne kadar sürede iyileşir? Omicron varyantına dair tüm merak edilenleri Memorial Kayseri Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç anlattı.
- Endemi Nedir? Pandemiden Farkı Ne?
Omicron varyantı nedir? *
Öncelikle Omicron nedir? Kılıç, Omicron’la ilgili şu bilgileri veriyor: Omicron, Afrika’dan bulaş yoluyla tüm dünyaya yayılan mutasyona uğramış SARS COV-2 virüsünün bir mutasyonudur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), B.1.1.529’u, ‘Omicron’ adında endişe veren bir varyant olarak belirledi. DSÖ, B.1.1.529 varyantını ilk olarak 24 Kasım 2021’de Güney Afrika’dan rapor edildiğini duyurdu. Daha sonra B.1.1.529 varyantının belirlenmesiyle aynı zamana denk gelecek şekilde enfeksiyonların keskin bir şekilde arttığı gözlendi. Bilinen ilk doğrulanmış B.1.1.529 enfeksiyonu, 9 Kasım 2021’de tespit edildi.
Bu varyant, endişe verici şekilde çok sayıda mutasyona sahiptir. İlk kanıtlar, diğer endişe veren varyantlara kıyasla bu varyantla yeniden enfeksiyon riskinin artığını göstermektedir. Güney Afrika’daki hemen hemen tüm şehirlerde bu varyantın vaka sayılarını artırdığı belirlendi.
Omicronun belirtileri neler? *
Kılıç, Omicron belirtileri içinse şu maddeleri sıralıyor:
- Omicron varyantı nedeniyle hastalanan insanların Yüzde 83’ünde kuru öksürük görüldü.
- Yüzde 78’inde burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı gözlendi.
- Yüzde 74’ünde ise halsizlik olduğu belirlendi.
- Varyantın ilk görüldüğü hastalarda tat ve koku duyusunun kaybolmadığı tespit edildi.
- Bazı hastalarda kas ağrısı, yorgunluk, yüksek ateş, hafif öksürük gibi belirtiler görüldüğü bildirildi.
- Yeni varyant ile ilgili açıklama yapan uzmanlar, diğer varyantlardan çok farklı olduğunu belirtti.
İşte soru ve cevaplarla Omicron:
Omicron nasıl bulaşır? *
Yeni tip koronavirüsün hücrelerimize girebilmesi için proteinler anahtar rol oynamaktadır. Protein çıkıntılarında virüsün mutasyon sayısı arttıkça, aşıların etkisini yitirme riski her geçen gün yükselmektedir. Mutasyona uğrayan virüs nedeniyle bulaşıcılık gücü artmakta ve ağır hastalık tablosu ortaya çıkmaktadır. Delta varyantında hücrelere temas eden dikensi protein bölümünde 2 mutasyon varken, Omicron’da mutasyon sayısı 10 olarak belirlendi.
Omicron varyantı tanısı nasıl konuyor? *
Halen kullanılan SARS-CoV-2 PCR test yöntemi ise bu varyantı da tespit edebilmektedir.Yaygın olarak kullanılan PCR testleri, diğer varyantlarda da gördüğümüz gibi, Omicron varyantında da enfeksiyonu tespit etmektedir. Hızlı antijen tespit testleri de dahil olmak üzere diğer test türleri üzerinde herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemek için çalışmalar devam etmektedir.
Omicrondan korunmak için neler yapılabilir? *
Toplumda dolaşan SARS-CoV-2 varyantlarını daha iyi anlamak için sürveyans ve sekanslama çalışmalarına devam edilmesi istenmektedir. Ayrıca maske takılması, el hijyeni ve fiziksel mesafe kurallarına uyulması, kapalı alanların havalandırılması, kalabalık yerlerden kaçınılması ve aşı olmak gibi kanıtlanmış halk sağlığı ve sosyal önlemler dahil olmak üzere COVID-19 risklerini azaltmak için bu tedbirlerin devam etmesi gerekmektedir.
Avrupa’da görülen günlük vaka sayısı artışlarının ülkemizde görülmemesi için belirlenen aşı takvimi üzerinden 3 aydan uzun süre geçenlere Sağlık Bakanlığı tarafından hatırlatma dozu uygulanmasına başlanmıştır ve hatırlatma dozlarının uygulanması korunmayı arttıracaktır.
Omicron ne kadar sürede iyileşir? *
Omicron varyantında kuluçka süresinin yapılan gözlemlere göre daha kısa olduğu tahmin ediliyor. Dolayısıyla kuluçka süresi kısalan hastalığın ise semptomlarının 10-15 gün içinde kaybolduğu düşünülmektedir. İyileşme süresi kişiden kişiye göre değişmektedir.
Omicron olan kişiler nasıl beslenmeli, nelere dikkat etmeli? *
- Doğru ve dengeli besleneme tüm hastalıklarda olduğu gibi virüs kaynaklı hastalıklarda da önemlidir. Hastaların vitamin ve mineral yönünden zengin besinler tüketmesi bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunacaktır. C vitamini, çinko ve D vitamini uygun miktarlarda uzman doktorların tavsiyesi ile alınmalıdır.
- Gün içerisinde vücudun ihtiyacı olan bol su içilmelidir. Hayatın kaynağı olan suyun tüm hastalıklarda olduğu gibi koronavirüs sürecinde de önemi kanıtlanmıştır.
- Hastaların mutlaka istirahat etmesi gerekmektedir. Yeterli, düzenli ve kaliteli uyku hastalık sürecinde çok önemlidir.
- Hastalık sürecinde pozitif bakış açısı iyileşmeye önemli katkı sağlayacaktır. Hastanın kaygı ve stresten uzak durması, buna yönelik önlemler alması gerekmektedir.
- Hastaya eğer uzman hekimler tarafından ilaç verildiyse, ilaçlar kesinlikle aksatılmadan alınmalıdır. Hastaların durumlarındaki değişiklikleri vakit kaybetmeden doktorlarına bildirmeleri gerekmektedir.
Evde Omicronlu hasta varsa nelere dikkat edilmeli? *
- Bulaş riski nedeniyle hastanın belirlenecek karantina alanı içinde kalmasına dikkat edilmeli.
- Hastanın kullandığı çatal, kaşık, bardak ve havlu gibi eşyalar evdekiler tarafından kullanılmamalı.
- Hastanın yaşam alanı sık sık havalandırılmalı.
- Mümkünse hastanın kullandığı tuvalet evdekiler tarafından kullanılmamalı. Evde tek tuvalet varsa hasta kullandıktan sonra temizlenmeli.
Aşılar Omicrondan korur mu? *
Uzmanlar, diğer varyantlardan çok farklı olduğunu belirtmektedir. Ancak varyantın aşı yaptırmayanlar, ileri yaştaki bireyler ve kronik hastalıkları olanlarda nasıl bir etki yapacağı henüz bilinmemektedir. Bundan sonraki süreçte bu yeni varyantın neden olduğu hastalıkta karantina süreci daha da önem kazanmaktadır.
Aşılar, hala dolaşımda olan Delta varyant da dahil olmak üzere, ciddi hastalık ve ölümlerin azaltılmasında kritik olmaya devam etmektedir. Mevcut aşılar ciddi hastalık ve ölüme karşı etkili olmaya devam etmektedir.
Omicronun diğer varyantlardan farkı ne? *
Omicron enfeksiyonu ile ciddi hastalık riskinin diğer varyantlara göre daha az olduğunu gösteren veriler bildirilmiştir. Bir Güney Afrika hastanesinden yapılan bir çalışmada; Omicron dalgalanması sırasında COVID-19 ile hastaneye yatırılan 466 hasta ile daha önceki dalgalanmalar sırasında COVID-19 ile hastaneye yatırılan 3976 hasta karşılaştırıldığında, hastane içi ölüm oranları (yüzde 1’e karşı yüzde 4,5), yoğun bakım ünitesine kabul oranları (yüzde 4’e karşı yüzde 21) ve kalış süresi (4’e karşı yüzde 8,8) gün) daha düşüktü; bu çalışmada Omicron dalgalanması sırasında ortalama yaş da daha düşüktü (39’a karşı 50 yaş). Güney Afrika’daki diğer merkezlerden de benzer bulgular bildirilmiştir. İngiltere’den yapılan bir analiz, yaş, cinsiyet, aşı durumu ve önceki enfeksiyona göre ayarlanmış Omicron ile hastaneye yatış riskinin Delta ile olanın yaklaşık üçte biri olduğunu tahmin etmiştir. Bu çalışmalarda hastalığın göreceli hafifliği, artışın bu aşamasında (veya daha yüksek oranda yeniden enfeksiyon) etkilenen bireylerin daha genç olmasından kaynaklanıyor olabilir yine de, bu ve ortaya çıkan diğer çalışmalar Omicron’un daha hafif hastalıklarla ilişkili olduğunu göstermektedir. Diğer varyantlara kıyasla Omicron enfeksiyonu ile akciğer dokusunda daha düşük viral seviyeler ve daha hafif klinik özellikler gösterilmiştir. Bununla birlikte, Omicron ile bireysel ciddi hastalık riski önceki varyantlardan daha düşük olsa bile, ilişkili vakaların yüksek sayısı yine de yüksek hastaneye yatış oranlarına ve sağlık sistemi üzerinde aşırı yüke neden olabilir.
İLGİLİ İÇERİKLER
Koronavirüs salgını 2 ay içinde bitebilir mi? Dikkat çeken iddia
