Pandeminin kadınlar için de büyük fırsatlar yarattığını vurgulayan Zorlu Enerji BT ve İş Geliştirme Direktörü Fulya Bıçak Muştu, “Dijital dünyanın yarattığı demokratik ortam, birçok işi bir arada yapabilme ve analiz edebilme özellikleriyle dönüşüme hızla adapte olan kadınların gücünü artırdı.” dedi.
İzmir Bornova Anadolu Lisesi, ODTÜ Endüstri Mühendisliği ve Yeditepe Üniversitesi MBA mezunu olan Fulya Bıçak Muştu, iş hayatına Aselsan’da başladı. Bimsa’da SAP danışmanı pozisyonundan sonra da DanoneSA, British American Tobacco, Çelebi Holding, Evyap Holding, Balparmak ve HD Holding’te Bilgi Teknolojilerinden üst düzeyde sorumlu İcra Kurulu Üyesi olarak görev aldı. Muştu, çalışmalarını yürütürken Strateji Yönetimi, Kurumsal Süreç Yönetimi, PMO Yönetimi gibi yönetim disiplininin farklı fonksiyonlarının yapılandırılmasında da rol oynadı.
2012 yılında oluşturduğu “Süreç Yönetim Temelli Bilgi Teknolojileri Yönetimi” yaklaşımı ve bu kapsamda devreye aldığı farklı projeler ile dünya çapında organize edilen CIO100 ödülleri kapsamında Türkiye’de bugüne kadar ödül almış beş CIO’dan birisi olan Fulya Bıçak Muştu, profesyonel yöneticilik görevinin yanı sıra, KalderEFQM Ödül Değerlendiriciliği, ITSMF Türkiye YK Üyeliği ve IDC Danışma Kurulu üyeliği gibi farklı gönüllülük çalışmalarında ve ihtiyaç duyan bazı gençlerimize yönelik sosyal sorumluluk çalışmalarında da yer alıyor.
Zorlu Enerji Grubu’na ise BT ve İş Geliştirme Direktörü (CIO) olarak, grubun farklı alanlardaki öncü konumunu destekleyebilmek için “yeni nesil bir enerji BT ekibi oluşturmak ve dijitalleşmeyi sürekli ve sürdürülebilir kılmak” hedefiyle dahil oldu. Muştu bu görevinde; elektrik ticaret, ZES, solar, santral yönetim ve doğalgaz süreçlerinde “Elektrifikasyon ve Dijitalleşme” alanında birçok projeye liderlik ediyor.
BT sektörünün başarılı kadınlarından birisi olan Fulya Bıçak Muştu ile hem enerji sektörünü hem de kadın ve teknolojiyi konuştuk…
“Zorlu Enerji olarak dijitalleşme hedefimiz; kaynaklarımızı teknolojiyle optimize etmek ve daha akıllı yapılarla aksiyonları almak”
Enerjide teknoloji dönüşümünün daha çok yenilenebilir enerji, iklim değişikliğiyle mücadele ve 5G teknolojileri şeklinde olduğunu görüyoruz. Zorlu Enerji’nin bu alandaki çalışmalarından bahsederek sözlerine başlayan Fulya Bıçak Muştu, bir profesyonel olarak bu teknolojilerin Türkiye’deki kullanımını da değerlendirdi:
“Enerji sektöründe sıfır emisyon hedefini yakalamak için yaşanan dönüşümün en önemli parçasını teknolojik dönüşüm oluşturuyor. Biz de Zorlu Enerji olarak, geleceğin enerji şirketi olma vizyonuyla bu teknolojik dönüşüme de öncülük etmek amacıyla birçok proje yürütüyoruz. Gerçekleştirdiğimiz projelerin odağında kaynaklarımızın daha akıllı yöntemlerle optimizasyonu ve enerjinin verimli kullanımı var. Bu kapsamda altyapı tarafında daha çok regülasyonun izin verdiği ölçüde bulut tabanlı teknolojileri kullanmaya çalışıyoruz.
Günümüzde bulut tabanlı inovasyonlara yatırımın arttığını da gözlemliyoruz. Karbon ayak izi ve kaynak optimizasyonu üzerine Amazon ve Microsoft gibi birçok bulut hizmet sağlayıcı firmanın çalışmalarını ve sundukları raporları yakından takip ediyorum. Yapılan çalışmalar bulut çözümleriyle enerji kullanımının 3-5 kat azaldığını, karbon ayak izi yüzde 60 ila 90 oranında düştüğünü ortaya koyuyor. Bu yaklaşımdan hareketle, test ortamlarımızı ağırlıklı olarak bulut altyapısında gerçekleştiriyor, canlı ortamlar için de yine regülasyonun izin verdiği ölçüde bulut kullanımımızı artırıyoruz.
5G ile birlikte enerjide otonom araçların kullanımının ve artırılmış gerçeklik uygulamalarının artacağını, sahada yaşanan iş kazalarının azalacağını, arıza tespitinin daha kısa sürede yapılacağını düşünüyorum. IoT teknolojileri üzerinden topladığımız izinli verinin hızla artacağını ve veriye daha fazla odaklanacağımızı, doğru tahminlemeler sayesinde talebi doğru anlayarak, müşterilerimize daha katma değerli hizmetler sunacağımızı öngörüyorum.
İş süreçlerinin dijitalleşmesi, elektrifikasyon ve e-mobilite de enerjiyi dönüştürecek diğer itici güçler. Zorlu Enerji olarak dijitalleşme, sürdürülebilirlik (yenilenebilir enerji) ve elektrifikasyona odaklanırken bu alandaki ürün ve projelere yatırımlar yapıyoruz. 2018 yılında yeni nesil teknolojileri hayata geçirmek amacıyla kurulan Zorlu Energy Solutions (ZES) şirketimiz, en yaygın ve en gelişmiş teknolojisine sahip elektrikli araç şarj istasyon ağı olarak ülkenin dört bir yanında kullanıcılarına temiz enerjiyle elektrikli araçlarını şarj etme imkanı sağlıyor. Diğer yandan müşteriye dokunan tüm alanlarda dijital deneyimi artırmak amacıyla çalışmaya devam ediyoruz.
Özetle, Zorlu Enerji olarak dijitalleşme yolculuğumuzun hedefinde kaynaklarımızı teknolojiyle optimize ederken süreç ve sistemlerimizin kullanımını daha akıllı yapılarla izlemek ve daha hızlı önleyici aksiyonları almak var.”
“Akıllı sistemler, pil ve depolama sistemleri, IoT ve elektrifikasyon gibi teknolojiler sektöre yön verecek”
Enerji sektöründeki trendlere yönelik sorumuza ise Muştu, bu trendleri Zorlu Enerji’deki ürün ve hizmetlerin mevcudiyetiyle açıkladı:
“İklim krizi ile mücadelede önemli bir adım sayılan Paris Anlaşması ile karbon emisyonlarının sınırlandırılması ve bu süreçte en önemli aktör olarak karşımıza çıkan yenilenebilir enerji bugün sektörün zorunlulukları olarak karşımıza çıkıyor. Bu süreci iyi yönetme noktasında ise teknoloji ve dijital dönüşümü iyi yönetmek kaçınılmaz olacak.
2050 sıfır karbon emisyonu hedefine giden yolda enerjide mega bir değişimden bahsedebiliriz. Akıllı sistemler ve bu sistemlerin birbirleri ile konuşur hale gelmesi, pil ve depolama sistemleri, nesnelerin interneti ve elektrifikasyon gibi teknolojiler sektöre yön verecek önemli yapı taşları olacak. Bu teknolojiler; enerji üretiminin en az atık miktarıyla en verimli ve temiz enerji üretimine imkan sağlanırken, yenilenebilir enerjiyi yapay zeka destekli depolamayla birleştirerek kayıpları da en aza indirmeyi mümkün kılacak. Yenilikçi, geleceğe yüzünü dönen ve teknolojiyi kullanan her girişim geleceği de şekillendirme gücüne sahip olacak.
Teknolojinin gelişimiyle enerjinin materyalsizleştiği bir süreç de yaşayacağız. Blokzinciri teknolojisi burada önemli bir rol oynayacak. Bu teknolojiyle tüketicilerin doğrudan şebeke üzerinde kripto para ile enerji alımı yapabilmesi, enerji üreticilerinin içerisinde yer aldığı mikro-şebekelerin birbirleri ile enerji ticareti yapabilmesi, tedarik zincirinin verimli hale getirilmesine yönelik çözümler gibi yenilikçi süreçler yer alıyor. Nispeten uzak gelecekte hidrojen temelli enerji üretim ve tüketim modelleri de etkili olacak. Bu nedenle, tüm bu konular bizim yakın takibimizde.
Dijital dönüşüm ile büyümeyi amaçlayan bir şirket olarak, fırsat gördüğümüz her alana yatırım yapıyoruz. Şebekenin akıllandırılmasından elektrikli araç şarj istasyonu ağına kadar uzanan geniş bir çalışma alanımız var. Bu alanların birçoğunda yeni Ar-Ge projeleri geliştiriyor, ulusal ve uluslararası hibe programları ve çalışma gruplarının parçası haline geliyoruz. Örneğin, ZES markamızla elektrikli araç istasyon ağımızın satış ve kurulum süreçlerinin dijitalleştirilmesi projesini tamamlamış bulunuyoruz. Bunu yaparken de süreçleri yeni nesil ekran ve cihazlarla etkin bir şekilde yürüterek teknolojiden de en iyi şekilde faydalanmayı amaçladık. İstasyonların işletilmesi amaçlı IoT altyapısı yenilendi. Destekleyici mobil uygulamalar, finansal sistemler ve etkin çağrı merkezi yönetimi de üstünde aktif çalıştığımız konular arasında yer alıyor. Diğer yandan, ZES ile Avrupa’da da aynı amaçla başlatılan ve ortakları arasında yer aldığımız eCharge4Drivers Projesi sayesinde şehirlerde ve şehirlerarası yolculuklarda elektrikli araç şarj deneyimini önemli ölçüde iyileştirmeyi amaçlıyoruz.
Enerji üretimi tarafında ise santral yönetiminden perakendede online işlemlere birçok alanda teknolojiyi etkin şekilde kullanırken her alanda kaynak optimizasyonunu da gerçekleştiriyoruz. RPA ile fatura işlemleri otomatize edilirken süreç optimizasyonu sağlandı ve olası finansal kayıplar engellendi. Pandemi döneminde doğalgazda okumanın dijitalleştirilmesi amacıyla kapanış dönemlerinde tüketicilerin kendi endekslerini girmelerini sağlayan altyapıyı kurduk. Optimizasyon portali ve elektrikli araç kiralama uygulaması (electrip) projeleri yürütülen diğer projeler arasındadır. Tüm bu çalışmaları yürütürken ağ, sistem ve bilgi güvenliği ile ilgili yatırımlarımızı sürdürüyoruz.”
“Mottom; ‘yaşam boyu öğrenen’ bir lider olmak”
Kadınların dijital ekonomiye ve teknolojik yeniliklere katılımının artmasının önündeki temel zorluklar veya engeller konuşulur. Fulya Bıçak Muştu da kariyerinin büyük bir bölümünde farklı şirketlerde dijital dönüşümden sorumlu üst düzey yönetici olarak görev aldı. Kariyer yolculuğunda bu engelleri nasıl aştığını ise Muştu şöyle anlattı:
“Öncelikle engellere takılmamak için ‘ekipçe değer yaratarak başarıya ulaşmak’ hedefiyle kariyerimin her aşamasında canla başla ve iyi niyetle çalıştım. Kendimi bildim bileli endüstri mühendisiyim. Hayatımın her alanında “bu işi nasıl daha verimli hale getiririm”, “nasıl kalıcı çözerim”, “nasıl daha az kaynakla yönetirim”, gerektiğinde de “elimdekiyle nasıl yetinirim” şeklinde düşünerek ilerledim. Hep değer katmak, kalıcı iş birlikleri geliştirmek, ekibim ve şirketim nezdinde örnek gösterilecek pozitif iş sonuçlarına imza atabilmek için çalıştım. Çalıştığım şirketin başarısını daha ileriye taşıyabilmek için gerektiğinde farklı departmanları yönetmek için istekli oldum. Farklı disiplinler, yeni nesil teknolojiler ve farklı deneyimleri dinledim izledim fikir aldım, benchmark yaptım, harmanladım. ‘Yaşam boyu öğrenen’ lider olmaya özen gösterdim.
Sürdürülebilir başarı için her zaman ‘doğru işi doğru zamanda doğru şekilde yapmak’ prensibiyle hareket etmeye çalışırım. Son kullanıcının ve bilinen tabirle ‘anahtar kullanıcıların’ her zaman ihtiyaçlarını anlamaya odaklandım. Süreç yönetim temelli BT yönetim anlayışını benimsedim. 2012 yılında geliştirmeye başladığım bu yaklaşım ve bu kapsamda devreye aldığımız projeler sayesinde 2013 yılında dünya çapında organize edilen IDG-CIO100 ödülü ile onurlandırıldım. 2021 yılında da ‘Fortune Türkiye Geleceği Şekillendiren Teknoloji Liderleri’ listesinde yer almaktan büyük onur duydum.
Hayat da kariyer de bir yolculuk. İşimi hobim olarak görerek ve severek yapıyorum. Çalışma arkadaşlarımı geliştirmeye vakit ayırırım. Departmanımın değerlerini saygı ve sonuç odaklılık üzerine kurarım. Ekibimde kadın çalışan oranı yüzde 50, yönetim ekibimdeki kadın oranı ise yüzde 40. Neredeyse dünya kadın istihdamı oranını ekibimizde sağlamış durumdayız. Özellikle kadınların bu alanda ‘özgüvenlerini pekiştirmek’ adına gönüllü mentorlük çalışmaları yapıyorum. Bu yolculukta kalıcı iş sonuçları üretmeye, kazanımlarımı genç arkadaşlarımla paylaşarak kendilerine örnek olmaya ve ‘kendilerinin ve yeteneklerinin farkında olmalarını sağlamaya ve kendilerini gerçekleştirerek sürekli kendilerini bir adım daha aşmalarına’ destek olmaya devam edeceğim.
Pandemi, iş modellerini hızla dönüştürürken kadınlar için de büyük fırsatlar yarattı. Bu süreçte, dijital dünyanın yarattığı demokratik ortamın, birçok işi bir arada yapabilme ve analiz edebilme özellikleriyle dönüşüme hızla adapte olan kadınların gücünün arttığını gözlemliyorum. Şanslıyım ki şu anda kadın gücüne inanan bir şirketin parçası olarak görev yapmaya devam ediyorum. Şirketimizin benimsediği Akıllı Hayat 2030 yaklaşımı çeşitlilik ve kapsayıcılığı, yenilikçi ve yaratıcı bir iş kültürü için en temel ihtiyaçlardan biri olarak görüyor. Bu doğrultuda, çeşitlilik ve kapsayıcılık kriterlerini benimseyen bir çalışma kültürüne sahibiz.”
“Zorlu Doğalgaz SCADA yönetim sürecini Turkcell desteğiyle dijitalleştiriyoruz”
Zorlu Enerji’deki dijital dönüşüm hikayesini anlatarak sözlerini tamamlayan Fulya Bıçak Muştu, şirketin 2022 hedeflerine de değindi:
“Küresel ölçekte entegre hizmet sunmayı hedefleyen ve ‘geleceğin enerji şirketi’ olma vizyonuna sahip bir şirket olarak, enerjide yaşanan dijital dönüşüme liderlik etmeyi hedefliyoruz.
Zorlu Grubu’na iş modellerini dijitalleşerek dönüştürmek, şirketin bilgi teknolojilerine bakışını değiştirmek ve Enerji Grubu’nun faaliyet gösterdiği alanlardaki öncü konumunu destekleyebilmek amacı doğrultusunda “yeni nesil bir enerji BT ekibi oluşturmak ve BT dönüşümüne liderlik etmek” hedefiyle Ekim 2020’de dahil oldum. Bir taraftan iş stratejilerini ve stratejik öncelikleri diğer taraftan ise şirkette ‘gündelik hayatın’ yani süreçlerin nasıl aktığını anlamaya, farklı fonksiyonlarda yer alan ‘Business Technologist’ ve ‘Shadow IT’ ekiplerini tanımaya çalıştım.
Sonraki adımda, odağında stratejik önceliklerimizin (dijitalleşme, sürdürülebilirlik ve elektrifikasyon) yer aldığı ‘TUNNEL’ adlı dönüşüm çalışmasını başlattık. Grubun stratejik öncelikleri ile hizalanmayı, ekipteki her bir bireyin kolayca içselleştirebilmesi için önümüzdeki 3 yıl için 6 adet BT Stratejik Odak Alanı Tanımladık. Sonrasında COBIT Prensiplerini göz önüne alarak yıllara yayılan program ve proje portföyümüzü oluşturduk ve her projenin şirketin hangi stratejik önceliklerine ve BT’nin hangi odak alanlarına hizmet ettiğini belirledik ve görünür hale getirdik.
Farklı şirketlerde BT’nin yanısına İş Süreçleri, Strateji, PMO dönüşümünden de üst düzeyde sorumlu olmuş bir yönetici olarak, “BT Dönüşüm Yolculuğunda Asla Yalnız Yürüme” yaklaşımına sadık kalarak paralelde “çekirdek ekip” kurma ve partner ekosistemi geliştirme çalışmalarına başladık. Büyük hedeflerle hizalanabilmek amacıyla 4 farklı yetkinlik ve deneyim alanı oluşturduk ve ekibe heyecanımıza ve tempomuza uyacak çalışma arkadaşlarımızı dahil etmeye başladık.
Farklı alanlarda farklı önceliklerde 100’den fazla proje geliştirdik ve sırasıyla bu projeleri başlattık diyebiliriz. ZES’in tüm süreçlerinin dijitalleşme projesi, etkin saha yönetimi projesi, etkin santral yönetimi projesi, online işlemler projeleri ve RPA projeleri, liderlik ettiğimiz projelerimizden bazıları. Türkiye’deki süreçleri tanımaya çalışırken ZES Şarj istasyonu satış, kurulum ve işletme operasyonumuz yurt dışına açılma çalışmalarına başladı ve şu an için mevcutta 7 ülkede faaliyet göstermek amacıyla şirket kurulumları tamamlandı. Paralelde ZES Global BT Stratejisi ve Yol Haritasının da onaylanmasıyla çalışmalarımıza devam ettik.
2022 yılında da dijitalleşme ve yazılım alanında büyümeye ve yatırım yapmaya devam edeceğiz. Ayrıca yeni nesil teknolojileri doğru zamanda doğru kapsamda konumlandırma, güvenlik boyutunda sıkılaşma ve veriden değer yaratma alanlarında birçok projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz.
Yeni teknolojiler ve beraberinde getirdikleri kavramlar, tüketici tarafından çok hızlı içselleşiyor. Bu ihtiyacı anlamak, karşılamak ve müşteri deneyimini iyileştirmek için “Yeni Nesil Teknoloji ve BT Yetenek Yönetimi Süreçleri”ni kurguluyoruz. Uçtan uca dijital ortamlar yaratmak adına çalışıyoruz. Hayallerimiz büyük, altyapımız sağlam ve bunu gerçekleştirecek kabiliyetlerimiz çok yüksek.
Tüm bu çalışmaları yürütürken güvenilir, uzun dönemli ve kazan-kazan prensibine dayalı stratejik iş birlikleri geliştiriyoruz. Turkcell, bu dönüşüm yolculuğumuzda stratejik ortaklarımızdan biri. ZES şarj istasyonları altyapısının geliştirilmesinde hem IoT hem de kurulum yönetim süreçlerini ve Zorlu Doğalgaz SCADA yönetim sürecini Turkcell desteğiyle dijitalleştiriyoruz. Turkcell ile işbirliğimizi farklı alanlarda da geliştirmeyi planlıyoruz.”
Kaç Defa Okundu: 25
