Pandemi sürecinde alışkanlıkların değişmesi sonucu çocukların ekran karşısında geçirdikleri vakit de bir hayli arttı. Uzmanlar çocukları dijital obezite tehlikesine karşı uyarıyor ve 3 ‘T’ kuralını öneriyor? Nedir bu 3 ‘T’ kuralı?
Pandemiyle birlikte eğitimin uzaktan yapılması ve evde geçirilen sürenin her zamankinden fazla olması çocukların teknoloji ve ekran kullanım sürelerini arttırdı. Bugün her şey normale dönse de yeni alışkanlıklar devam ediyor. Sabri Ülker Vakfı’nın derlediği bilgilere göre, akıllı telefon gibi dijital cihazların aşırı kullanılması Dijital Bağımlılık yaratıyor ve Dijital Obezite’ye neden oluyor. Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden Prof. Dr. Süleyman Sadi Seferoğlu; içinde bulunduğumuz sürecin en önemli yıkıcı etkilerinden birisinin ‘Dijital Obezite’ olduğunun altını çizerek, ebeveynlere “Dijital Ebeveyn” olmayı öğrenmeleri için sesleniyor. Seferoğlu, ailelere çözüm için 3 “T” ve 3 “ET” kuralını öneriyor.
En çok etkilenen çocuklar
Pandemi sürecinde artan dijitalleşme ve teknoloji kullanımıyla ilişkili yıkıcı etkiler özellikle çocuklarda gözlemleniyor. Dijital bağımlılık türü son yıllarda üstünde çok yoğun tartışmalar olan bir kavramdır. İnternet kullanımını sınırlandırma konusunda sorun yaşayan bireylerin, tıpkı alkol ve uyuşturucu madde bağımlıları gibi olumsuz sonuçlarla karşılaştığı görülüyor. İnternet bağımlılığı, bireyin internet kullanımını kontrol edememesi, aşırı kullanımından dolayı iş, aile ve sosyal hayatında sorunlar yaşaması şeklinde tanımlanabilir.
Dijital obezite nedir?
Dijital obezitenin en belirgin özelliklerinden birisi “Hijyen eksikliği”. Önceliğin bağımlı olunan alana verilmesi nedeniyle, banyo yapma, diş fırçalama, odanın toparlanması gibi rutin temizlik alışkanlıkları daha az önemseniyor. Dijital obezlerin en sık karşılaşılan davranışları; çevrimdışı etkinliklere, sosyal hayata olan ilginin azalması, teknolojiden uzaklaşma, bağlantıyı kesme, ekrandan uzak kalmada zorlanma, birden fazla sosyal medya hesabının bulunması, sosyal medya hesaplarındaki profillerini kendilerini olduğundan farklı yansıtacak şekilde düzenleme, bolca öz çekim yaparak o fotolar üzerinde düzenlemeler yapma, bu fotoları silmeyip saklama, cihazlarına sürekli olarak yeni uygulamalar indirme, uzak kalındığında sinirlilik ve yoksunluk hissi, okuldaki, işteki veya kişisel ilişkilerdeki olumsuzluklara rağmen kullanıma devam etme, teknolojik olmayan veya çevrimdışı etkinliklerde bile geçmiş teknolojik faaliyetler hakkında düşünme veya geleceğe dönük planlar kurma…
Dijital dönüşüm yaşamımızın gerçeği, dolayısıyla çocuklara rehberlik yapmak, onlarla açık iletişim kurarak onlara zarar verecek birtakım durumlar hakkında bilgilendirmeler yapmak, onları yönlendirmek yani aynı zamanda birer dijital ebeveyn olmak gerekiyor.
Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden Prof. Dr. Süleyman Sadi Seferoğlu
Anne ve babaların eğitilmeleri gerekiyor
Çocukların ekran başında geçirdikleri sürenin bağımlılığa dönüşmesi, aile ve sosyal hayatında sorunlar yaşamasına neden olabiliyor. Dijital yaşamdan tamamen uzak durmak yerine bu alandaki fırsatlara göre çocukları yönlendirmek gerekiyor. Dijital dönüşüm yaşamımızın gerçeği, dolayısıyla çocuklara rehberlik yapmak, onlarla açık iletişim kurarak onlara zarar verecek birtakım durumlar hakkında bilgilendirmeler yapmak, onları yönlendirmek yani aynı zamanda birer dijital ebeveyn olmak gerekiyor. Vücudun ihtiyacından fazla miktarda kalorinin yüklenmesi nasıl obeziteye neden oluyorsa benzer şekilde zihne kullanabileceğinden fazla miktarda bilgi/bildirim yüklenmesi de dijital obeziteye neden olabiliyor.
Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü’nden Prof. Dr. Süleyman Sadi Seferoğlu’ndan öneriler…
Hem ebeveynlere hem de çocuklara öneriler…
Dijital Diyet Listesi
*Kullanımların (öğünlerde olduğu gibi) arasını uzun tutmak
*Evdeki kablosuz ağları belli saatlerde kapatmak
*Kullanılan cihazlardaki bildirimleri kapatmak
*Akıllı telefonlarda gece saati uygulamasına geçmek
*Dijital teknolojilerin kullanım sürelerini azaltma konusunda gerçekçi hedefler belirlemek
*Kullanım süresini giderek azalan bir şekilde azaltmak
*Araştırmalar, davranış değişikliğinin kademeli olduğunda başarılı olma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Sürecin en başında çok iddialı bir hedef belirlenirse, başarısız olma olasılığı yüksek olabilir. Bunun sonucunda da “Ben bunu asla başaramayacağım” şeklinde bir duygunun yaşanması söz konusu olabilecektir.
Ebeveynlerin Yapabilecekleri:
Üç “T” Detoksu
*TV
*Tablet
*Telefon
Üç “ET” Kuralı
*Kontrol ET
*Eşlik ET
*Sohbet ET
Ailece Neler Yapılabilir?
*Spor
*Yürüyüş
*Arkadaşlarla zaman geçirmek
*Doğada zaman geçirmek
*Kitap okumak
*Müzik dinlemek
*Öğrenci kulüplerine katılmak
*Tiyatroya, sinemaya gitmek
*Tamamıyla elektronik materyaller kullanmak yerine basılı materyalleri de kullanmak
