Kanın içerisinde prokalsitonin değerinin ölçülmesi, PCT testi işlemiyle gerçekleştiriliyor. Halk arasında ‘Kan Zehirlenmesi’ durumu olarak da biliniyor. Peki PCT nedir? PCT düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? PCT değeri kaç olmalı?PCT (Prokalsitonin) yükselirse ne yapılır? Koç Üniversitesi Hastanesi – Anestezi ve Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Evren Şentürk, PCT ile ilgili merak edilenleri anlattı.
PCT nedir? *
Prokalsitonin (PCT); vücut bakteriyel enfeksiyonlar ile karşılaştığında ortaya çıkan sistemik inflamatuar yanıtının bir göstergesi olan serum proteinidir.
PCT testi ne zaman istenir? *
Hastanelerin acil ünitelerinde veya hastanede serviste, yoğun bakımda yatan hastalarda enfeksiyon şüphesi varlığında bu test istenebilir. Ayrıca antibiyotik tedavisine cevabı değerlendirmek için takip edilebilir.
PCT testi nasıl yapılır? *
PCT testi serum ya da kan örneği alınarak laboratuarda semi-quantitative ya da quantitative metodlar ile ölçülür.
PCT normal değerleri kaç olmalı? *
PCT normal değeri <0.05ng/ml. Yeni doğanlar için ilk 72 saatte daha farklı sınırları olabilir. 4 yaşından büyük sağlıklı kişilerde bu değer (<0.05ng/dl) altında olmalıdır. PCT ≥ 2-10ng/dl olması büyük olasılıkla ciddi sistemik inflamasyonun ve/veya enfeksiyonun göstergesidir.
PCT düşüklüğü neden olur? *
Normal değer olan <0.05ng/dl olması sistemik inflamasyon olmadığının göstergesidir. Ancak PCT değerinin <0.05ng/dl olması lokal enfeksiyon ya da lokalize sistemik inflamasyonu ekarte etmez.
PCT düşüklüğünde ne yapılması gerekir? *
PCT değerinin düşük olması bir tedavi gerektirmez.
Çünkü PCT bir enfeksiyon belirtecidir. Ancak, şüpheli bir enfeksiyon ya da inflamasyon düşünülüyor ise lokal enfeksiyon veya inflamasyon, PCT değerini yükseltmeyebilir. Ayrıca bazı atipik bakteriler veya mantar enfeksiyonlarında PCT değeri yükselmeyebilir.
PCT yüksekliği neden olur? *
PCT sistemik inflamasyonun bir göstergesidir. Yüksek değerleri bakteriyel enfeksiyonun göstergesidir. Bazı enfeksiyon dışı nedenler de PCT’nin yükselmesine neden olabilir. Medullar tiroid kanseri (tiroid bezinden salgılandığından), Nöroendokrin kökenli olan örneğin tümörlerde, Ciddi böbrek yetersizliğinde, ciddi karaciğer yetersizliğinde, bazı ilaç tedavileri sonrası (Rituximab, Alemtuzab vb), ciddi fizyolojik stres durumlarında (yanıklar, travma, cerrahi operasyonlar, barsak iskemisi, pankreatit, beyin kanaması ve şoktaki hastalarda) enfeksiyon olmadan da yüksek değerler izlenebilir.
PCT (Prokalsitonin) yükselirse ne yapılır? *
Prokalsitonin yüksekliğinde bakteriyel enfeksiyon odağı araştırılır ve enfeksiyon tedavisi planlanır. PCT yüksekliğine sebep olabilen enfeksiyon dışı olasılıklar da olabilir. Enfeksiyonu olan hastalarda, kullanılmakta olan antibiyotiklerin kesilmesi veya antibiyotiklerin başlanması aşamasında yol göstericidir.
