Duygusal olarak başlayan ikili ilişkilerde, sonraki aşamada cinsellik devreye girer. Birlikteliklerin vazgeçilmez unsuru ve insanın dürtüsel ihtiyaçlarından biri olan cinselliğin sekteye uğraması ise zaman zaman ilişkilerde onarılması zor sorunlara yol açabilir.
Yazı: Ayşegül Uyanık Örnekal
Sağlıklı cinsel yaşam; iki yetişkin birey arasında karşılıklı onayın, eşit söz hakkının, etkin katılımın ve ortak doyumun yaşandığı bir bedensel etkileşimdir. Ancak bazen cinsel birlikteliklerde sorunlar yaşanabilir. Bu da ilişkilerde sıkıntılara yol açabilir. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Naz Berfu Akbaş, ilişkilerde cinselliğin etkisi, ortaya çıkabilen sorunlar ve daha fazlası hakkında sorularımızı yanıtladı.
İlişkilerde cinselliğin önemi nedir?
Cinsellik, önce kendini tanımakla başlar. Ancak kendini seven, kendiyle barışık olan ve güvenen insan, karşısındakine bu olumlu duygularla yönelebilir. Sağlıklı bir ilişki için öncelikle eşlerin birbirlerine karşı sevgi, güven ve yakınlık hissetmesi gerekir. Bu şartların varlığında cinsel hayat eşlerin birbirlerine en yakın olduğu durumdur. Birey; kendini cinsellikte mutlu, güvende, saygı görüyor ve seviliyor hissederse, bu durum ilişkiyi daha da güçlendiren bir unsur olur.
Neden cinsel ilişkiye ihtiyaç duyuyoruz?
Cinsel dürtü, üreme ve soyun devamı açısından doğuştan sahip olduğumuz en temel dürtülerden biridir. Özellikle ergenlikle birlikte östrojen ve testosteron olarak adlandırılan seks hormonları, daha birçok hormonun da etkileşimiyle bizi cinsel ilişki kurmaya yönlendirir. Ancak her bireyin cinselliği nasıl yaşamak istediği farklılık gösterir.
Kaliteli cinsel ilişki nasıl olmalı? İlişkiye katkıları neler?
Doyurucu ve mutlu cinselliğin ilk koşulu, karşılıklı saygı ve eşler arası etkin iletişim ile paylaşımdır. Mutlu bir cinsel yaşamın; karşılıklı güven, dürüstlük, açıklık, paylaşım ve saygı üzerine temellendirilmesi gerekir. Eşlerin cinsellikle ilgili beklentilerini, neyi sevip neyi sevmediklerini açık ve net bir şekilde paylaşabilmesi önem taşır. Çünkü her insanın cinsellikle ilgili beklentileri farklıdır. Cinselliği bu şekilde yaşayabilen çiftler, zaten yeterli güven ve yakınlık ilişkisi kurabilmiş olduklarından, ilişkilerinin kalitesi de doğrusal olarak artar.
Mutlu bir ilişki için cinsel ilişki sıklığı ne olmalı? Ya da böyle bir genelleme yapmak doğru mu?
Böyle bir genelleme yapmak doğru değil. Çünkü her bireyin cinsel ilişki sıklığı, ihtiyacı farklı olur. Yaygın görüş, erkeklerin kadınlara göre daha istekli olduğu yönünde olsa da bu tarz toplumsal dayatmalar, bireyleri cinselliklerini istedikleri gibi yaşayabilme konusunda ketleyebilir. Önemli olan, çiftin cinsel birliktelik yaşama sıklığı açısından uyumlu olmasıdır. Kimi çiftler haftada birkaç kez beraber olmayı seçebilir, kimileri ise birkaç ayda bir cinsel ilişki yaşar ama bu durum, birbirlerini daha az sevdikleri ve hayatla ilgili daha az şey paylaştıkları anlamına gelmez.
Evlilikte cinsellik neden önemli?
Cinsel hayat, evliliğin önemli parçalarından biridir. Eşlerin birbirlerine ruhen ve bedenen en yakın oldukları durumdur. Karşılıklı sevginin, güvenin, sevdiğini ve sevildiğini hissetmenin en yoğun yaşandığı anlardır. Bu nedenle çiftler, cinsel yaşamlarına önem vermelidir. Evlilik hayatı boyunca hamilelik, doğum, bebek bakımı, yoğun iş hayatı, hastalıklar, menopoz gibi bazı dönemler, çiftleri cinsel hayatlarını sağlıklı bir şekilde yaşama konusunda zorlayabilir. Böyle dönemlerde karşılıklı ilgi ve iletişimi ihmal etmeden yakınlığı koruyabilmek, cinsel hayata yenilik katabilmek ve esnek olabilmek özellikle önem kazanır. Aynı zamanda sağlıklı ve tatminkar cinsellik, evlilik hayatında zaman zaman yaşanan çatışmaların ve gerginliğin çözüldüğü bir zaman olarak da değerlendirilebilir.
Cinsellikle ilgili sorunlarda terapi desteği gerekli mi?
Cinsel terapide en çok çalışılan konulardan biri cinsel mitlerdir. Cinsellik, her zaman konuşulması zor bir konu olduğundan toplumda yanlış bilgiler oldukça yaygındır. Birçok cinsel sorun, bu konuda uzman bir terapist tarafından yapılan doğru bilgilendirme ve danışmanlıkla hallolur. Öte yandan yine cinsel sorunların önemli bir nedeni olan yetersiz iletişim becerileri de terapiyle geliştirilebilir. Terapist, iletişim konusunda çoğu zaman bir katalizör görevi yaparak çifte sağlıklı bir şekilde, karşı tarafı incitmeden sıkıntısını paylaşabilme konusunda yardımcı olur. Yalan yanlış bilgilerle ya da bilgisizliğin sebep olduğu strese bağlı ortaya çıkmış birçok cinsel işlev bozukluğu, “bilişsel davranışsal yöntem” denilen terapi yöntemiyle çözülür. Burada cinsel terapistin yetkinliği büyük önem taşır. Maalesef terapiye alınan çiftlerin büyük çoğunluğu, daha önce yanlış terapilere maruz kalmış kişilerden oluşur.
“Cinsel hayat, evliliğin önemli parçalarından biridir. Eşlerin birbirlerine ruhen ve bedenen en yakın oldukları durumdur. Karşılıklı sevginin, güvenin, sevdiğini ve sevildiğini hissetmenin en yoğun yaşandığı anlardır. Bu nedenle çiftler, cinsel yaşamlarına önem vermelidir.”
DÜZENLİ SEKS, BEDENE VE RUHA FAYDALI
Düzenli ve sağlıklı seksüel yaşam, birçok nörotransmitter salınımına neden olarak hem zihinsel hem de diğer organlar açısından önemli faydalar sağlıyor. Yapılan bilimsel çalışmalarla, düzenli cinsel ilişkinin her iki cinsiyette de birçok faydası olduğunun gösterildiğini belirten Doç. Dr. Naz Berfu Akbaş, “Öncelikle zevk almakla birlikte karşı tarafa da zevk verebildiğini görmek, kişinin kendine olan güvenini artırır. Tatminkar bir cinsellik, bedensel gerilimi ve stresi azaltır, kalp damar sistemine fayda sağlar. Kan basıncını düşürür, felç riskini azaltır. Uyku kalitesini artırır. Bağışıklık sistemini güçlendirerek, mikroplara karşı daha dirençli hale getirir. Kadınlarda pelvik kanlanmayı ve pelvik taban kaslarını güçlendirir. Adet sancılarını azaltır. İdrar kaçırma, rahim ve bağırsak sarkması risklerine karşı koruyucu etkisi vardır. Menopoz döneminde vajinal atrofiyi ve kuruluğu azaltır. Ayrıca erkeklerde prostat kanserine karşı koruyucu etkisi olduğunu gösteren çalışmalar da vardır” diyor.
Formsante Ağustos-Eylül 2024 sayısından
