Kadın olarak kendimize yaptığımız baskıyı kimseye yapmıyoruz. Güzel olmak zorunda hissetmek de bunlardan biri. Şu güzellik işini bir çözmek lazım!
Yazı: Irmak Yaşar
Güzelliğin önce içten gelmesini sağlamak ve çok daha sağlam temellere oturtmak nasıl olur? İmkansız demeyin, iki dakika bizi okuyun. Bakımlı olmayalım, estetik yaptırmayalım, fit olmak için uğraşmayalım demiyorum. Ama güzelliğin bir hedef değil, bir süreç olduğunu keşfedelim diyorum. Önce içimize bir bakalım, telaş etmeden düzeltmeler yapalım ve tüm bu güzellik rutinlerini devam ettirirken keyif alalım diyorum. Bir şeye hazırlanır gibi güzelleşmeye çalışmadan, acaba karşımdakiler beni beğenir mi diye düşünmeden. İçten güzelleşelim, bakışlarımızdan taşsın. Güzel olmak önce iyi bir psikolojinin yansıması olsun. Sonra gereken tüm bakım gereklilikleri elbette yapılsın. Klinik Psikolog Tuğba Özgen, derinlerdeki en mühim güzelliği ortaya çıkarmamıza yardım ediyor. Güzellik konusuna verdiği cevaplarla bizi aydınlatıyor.
Güzellik içten dışa yansır mı?
Bu soruya evet veya hayır demek çok keskin cevaplar olur çünkü güzellik tamamen kişinin algılama şekli ile alakalı. Her birimizin güzel dediği birbirinden farklı olmasıyla beraber kabul etmemiz gereken evrensel güzellik standardı da elbette var. Örneğin, simetrik yüz veya gençlik birçok kişi tarafından daha güzel olarak algılanan özelliklerdir. Fakat içten gelen güzellik dediğimiz şey ise “güzel davranış, tutum veya tepkiler” olarak alabileceğimiz karşımızdaki tarafından gözlemlenerek fark edilecek davranış örüntüleridir. “Güzel insan” dediğimiz daha çok toplum tarafından kabul edilen, onaylanan tutumlarda olan kişilerdir ve bu insanlar bir diğeri tarafından estetik algıya çok da takılmadan güzel olarak algılanabilir. Kişiden kişiye değişiklik göstermesi ve güzellik olarak beklentimizin ne olduğuna bağlı olarak da değişmesiyle birlikte genel anlamda belki de evet güzellik içten dışa yansır diyebiliriz bu bağlamda.
Güzel hissetmek psikolojimizle ilgili midir?
Güzel hissetmek önemli bir söz öbeği aslında çünkü dünyanın en güzel insanı dahi olsam ben kendimi güzel görmüyorsam, kendime dair düşüncelerim ne kadar kusurlu, yanlış olduğumla ilgiliyse durum güzel olup olmamaktan uzaklaşıp benim kendimi nasıl gördüğümle, o süreçte kendimi nasıl algıladığımla yani o dönemdeki psikolojimle alakalı oluyor. Mutlu, üretken, tatmin olmuş, hayattan zevk aldığımız dönemlerde kendimizle ilgili düşüncelerimizde doğru orantıda olumlu oluyor, kendimizin daha güzel olduğunu düşünüyoruz. Çünkü hayata olumlu pencereden bakıyoruz, kusurlarımızı daha az görüp o kusurlara daha az anlam atfediyoruz. Tam tersi mutsuz, keyifsiz olduğumuz dönemlerde ise hayata karşı algım kendilik algımı da o yönde değiştirebiliyor ve çevremdeki en çirkin insanın ben olduğuna karar verebiliyorum.
Sürekli dış görünüşünü düşünmek ve onun üzerinde oynamalar yapmak normal bir davranış mı?
Hangi ihtiyaca yönelik yaptığımız ve hayatımızda ne kadar zaman kaplıyor, zihnim ne kadar bu düşüncelerle meşgul sorularına cevabımıza göre değişir bu. Normal bir davranış mı değil mi sorularından ziyade kendimde değişiklik yapmak benim için ne ifade ediyor? Hangi zamanlarda hangi sebeple bu değişiklikleri yapıyorum? Dış görünüşümle ilgili düşünmek beni günlük rutinimde engelliyor mu? Ne kadar engelliyor? sorularına cevap aramak daha sağlıklı gibi gözüküyor. Hepimiz zaman zaman dış görünüşümüzle ilgili değişiklik yapma ihtiyacı duyarız ve nasıl gözüktüğümüze dair düşüncelere kapılabiliriz. Fakat bu düşüncelere saplanıp kaldığımızı fark ettiğimiz zamanlar beni o anda kalmaktan alıkoyan, dış görünüşümün iyi/ kötü oluşu benim kabul görmem/onaylanmam ile fazla ilişkili ise belki durup bir düşünmek faydalı olabilir.
Kadınlar için güzellik neden bu kadar önemli? Bunun psikolojimize etkileri neler?
Aslında erkekler için de güzellik önemli fakat kadınlar üzerine dayatılan güzel olma zorundalığı çok daha göz önünde ve bir beklenti haline geldiği için bu kadar net bir şekilde kadınlar için güzellik çok önemli diyebiliyoruz. Güzellik ve estetik anlayışı her insanda değişiklik gösterir ve bununla beraber her birimizin kendimize ve karşımızdakine karşı güzellik arayışı/ beklentisi farklılaşır. Sosyo kültürel farklılıklar da bunu yakından etkiler bu durumda. Toplumumuz için konuşmak gerekirse, kadına yüklenen bakım verme, güzel ve bakımlı olma rolü erkeğe yüklenen güçlü, dayanıklı olma rolü gibi beklentiler vardır. Toplumsal kabul görme her birimizde olan doğal bir istektir ve kabul görmenin yolunun da beklentiyi karşılamaktan geçtiğine inanır; var olmayan ama varmış gibi algıladığımız kurallara göre de yaşamak zorunda hissederiz. Dışlanma, onaylanmama endişesiyle de güzel olmamayı bir tehdit olarak kabul eder hale geliyoruz ve elbette psikolojimiz bundan ciddi anlamda etkilenir hale gelebilir. Çünkü bir zorlantı var diyebiliriz, istemesek de güzel görünmek zorundaymış gibi baskı hissederiz üzerimizde ve nasıl göründüğümüz büyük bir mesele haline gelebilir.
Kendimizi olduğumuz gibi kabul etmek mümkün müdür?
Olduğumuz halimiz muhakkak bir yerlerde kusur gördüğümüz, eksik hissettiğimiz halimizdir; bunu kabul etmeye hazır mıyız? Hiçbirimiz tam, eksiksiz, kusursuz değiliz ve hiçbirimizin böyle olmadığını kabul etmekle başlamamız gerekir öncelikle. Olduğum halim her nasılsa bu bana ne gibi fayda veya zarar sağlıyor gerçekçi bir gözle değerlendirme yapmak lazım. Bu değerlendirmeyi yapmak her zaman çok mümkün olmayabiliyor elbette. Hatta bazen çok da zorlayıcı olabilir çünkü kendimize geri dönüşte bulunmak kendimizle konuşma dilimizle de çok ilişkili. Birçok konuda kendime eleştirel bir yerden yaklaşıyorsam ve esnekliğim azsa muhtemelen var olan kusurlarımda çok büyük algılanarak bir hataymışçasına değerlendirilebilir kendimiz tarafından. Fakat kendimle daha anlayışlı, daha kapsayan bir yerden iletişim kuruyorsam kusurum olsun olmasın olduğum halimle kendimi kabul etmem de daha kolay olacaktır.
Yakın çevremizden güzellik baskısı gördüğümüzü nasıl anlarız? Bu bizim hayatımızı nasıl etkiler?
Baskı bir zorlantı hali yaratır ve zorlandığımız noktaları, zamanları durup düşündüğümüzde bunu ben istiyor muyum sorusunu kendimize sorabilmek önemli. Ailem, arkadaşlarım, eşim, iş verenim vs. benden olmadığım halime dair beklentisi var. Bunu istikrarlı ve eleştirel bir dille sürekli dile getiriyorsa evet güzellikle ilgili üstümde bir baskı var diyebiliriz. Nasıl göründüğüme baktığımda kendim bundan keyif alıyor ve bundan mutluyken bir diğerinin söyledikleri o görüntüden mutlu olmama engel teşkil eder. Yakın çevremin söyledikleriyle, beklentileriyle benim isteklerim uyuşmadığı noktada üstümde muhtemelen bir baskı hissederim ve bu kendi istediğim hayatı, istediğim halimi sunmama da engel olur. Baskı var mı yok mu sorusuna cevap bulmak için de, ne kadar kendim olabiliyorum veya kendim olduğumda nasıl karşılanıyoruma odaklanmak faydalı olabilir. Güzellik baskısı gördüğüm yerlerde muhtemelen sürekli bir eleştiriye veya manipülasyona maruz kalıyorumdur, bunları fark edebilmek kendimi korumak için alacağım önlemler açısından da oldukça önemli.
Güzellikle ilgili düşüncelerimizin takıntı boyutuna ulaştığını nereden anlayabiliriz? Hangi durumda yardım almalıyız?
Güzel olmayı istemeyen sanırım hiç kimse yoktur veya çok azdır diyebiliriz. Birçoğumuz bunun için farklı çabalar gösteririz. Ne giydiğimiz, saçımızın nasıl gözüktüğü, giydiğimiz/taktığımız şeylerin bize yakışıp yakışmadığı birçoğumuzun aklından geçen düşüncelerdir. Kişi, yer veya zamana göre de farklılık gösterebilir bu; önemli bir toplantı veya görüşmeye giderken çok daha güzel olmak veya bunun için normalde harcadığım vakitten daha fazla vakit harcamak oldukça doğaldır. Ayrıca göründüğümüz halimizle ilgili takdir almak, onaylanmak, iltifat duymak da keyif vericidir birçoğumuz için. Tüm bunlarla beraber muhakkak ki her birimizin kendimizle ilgili bir yorumu da vardır; güzel bir kadınım/ yakışıklı bir erkeğim/ bugün çok güzel veya çirkin oldum gibi… Fakat bu yorumlar istikrarlı bir şekilde olumsuz yönde ilerliyor ve olduğum andan kopacak derecede zihnim nasıl göründüğüm ile ilgili meşgul ise bu konuya fazla takılı kaldığımın bir sinyali olabilir. Ne yaparsam yapayım kendimi beğenmiyor, hiçbir giydiğim yakışmıyor, ortamda hep en çirkin ben olduğumu düşünüyorsam muhtemelen kendimle ilgili dış görünüşümü değiştirmek (iyileştirmek) için çabam da artacaktır. Çaba arttıkça değişen pek de bir şey olmayacaktır çünkü kendimle ilgili düşüncem hep olumsuz bir pencereden ise ne yaparsam yapayım yetersiz kalacaktır. Bu gibi bir senaryoda güzellik ile ilgili düşüncelerim takıntı haline gelmiş ve olduğum hali kabul edemez bir durumdaysam yardım almak faydalı olacaktır.
KENDİMİZİ DAHA GÜZEL VE SAĞLIKLI HİSSETMEK İÇİN RUH HALİMİZDE NE GİBİ İYİLEŞTİRMELER YAPABİLİRİZ?
Öncelikle bir diğerinin varlığını düşünmeden benim aynadaki yansımam bana ne söylüyor? Bana ne gösteriyor? Buna odaklanmamız gerekiyor. Güzel olduğum halim nasıl görünüyor ve güzellikten daha önemlisi fiziksel ve zihinsel sağlığım benim için yeterli koşulları sağlıyor mu buna bakmamız gerekir. Kendilik algım olumlu; daha da önemlisi gerçekçi bir yerden ise kusur olarak, sağlıksız olarak gördüğüm ne varsa bunları iyileştirmek adına daha faydalı yollar seçerim. Kendime iyi gelen, iyi hissettiren yerde miyim? Bana mutlu hissettiren aktiviteler yapıyor muyum? Keyif aldığım insanlarlarla mıyım?
ÖZGÜVENİ SAĞLAM, GÜZEL VE SAĞLIKLI BİR KADIN OLMAMIZA YARDIM EDECEK TÜYOLAR NELERDİR?
Öncelikle bir insan olarak, bir kadın olarak saygı duymaya layık ve değerli olduğumuzu kendimizin kabul etmesiyle başlıyor yolculuk. Özgüven, kendimize olan güvenimiz ve kendimizi doğrusu ve yanlışı ile kabul etmemiz anlamına geliyor. Bu güvenle yapabileceklerimizi fark etmek, adım atmak için de kendilik değerimizin farkına varmamız gerekiyor. Dış etmenlerden bağımsız olarak kendi isteklerimiz, kendi başarılarımız, kendi hedeflerimiz hayatımızın merkezinde olursa da daha gerçekçi bir değerlendirme yapmak mümkün oluyor aslında. Herhangi bir kıyas olmadan koyduğumuz hedefler veya geçmişteki başarılarımız yol haritası olduğunda kendi yaşamımızda aktif bir katılımcı oluyoruz. Bu harita hem kendimizi daha iyi tanımamıza yardımcı oluyor hem de gelecekte alacağımız kararlar da doğrusu ve yanlışı ile kendimizi her durumda kabul etmemize yarıyor. Başarılarımızın da hatalarımızın da bizi tanımlamasına izin vermediğimiz nokta da ise bir bütün olarak değerlendirme yapabilir hale geliyoruz ve bu kendimizi kabulü kolaylaştırıyor. Başarı, başarısızlık, güzellik, çirkinlik gibi kelimeler bizi tanımlayan tek bir unsur olmayınca da var olan bütün halimize daha kapsayıcı bir yerden yaklaşıyoruz. Bu durumda da kendi varlığının önemini fark eden ve kendine inanan her kadın güzeldir ve sağlıklı kendilik değerlendirmesini yapabiliyordur diyebiliriz.
İLGİLİ İÇERİKLER
- Kendinize iyi bakın, uzun yaşayın!
- Mevsimsel depresyon nedir, belirtileri nelerdir? Ne iyi gelir?
