Marteniçka zamanı geliyor. Şimdi bileklere kırmızı ve beyazın uyumu ile rengarenk bileklikler yapma vakti. O zaman marteniçkaları hazırlamaya ne dersiniz?
Hazırlayan: YAĞMUR TOPÇU
1 Mart’tan itibaren örülüp bileklere takılan marteniçkalar baharın gelişini semboller. Örgülerde kullanılan beyaz renk uzun ömrü, kırmızı renk ise sağlık ve gücü temsil eder. O zaman gelin Marteniçka nedir, ne zaman takılır? Marteniçka ne zaman çıkartılır? birlikte göz atalım.
MARTENİÇKA NEDİR? *
Marteniçka, 1 Mart’tan başlayarak Mart ayının sonuna kadar takılan, beyaz ve kırmızı yünden yapılan bir süstür.
Baharın gelişi münasebetiyle geleneksel Baba Marta (Marta Nine) günleri başlar. Çok eskilere dayanan Baba Marta, Bulgaristan’a has bir gelenektir. Bu günde Bulgarlar yakınlarına ve arkadaşlarına “martenitsa” olarak adlandırılan sembolleri, yıl boyu sağlık ve güç dileğiyle hediye ederler. Âdete göre, martenitsalar kırlangıç veya leylek görünceye kadar taşınırlar.
MARTENİÇKA NEDEN TAKILIR? *
Bu bayram Bulgarcada “Çestita Baba Marta!” şeklinde kutlanır. Baba Marta–Marta Nine, günümüze kadar korunmuş en saygın geleneklerden biridir. Bu takılar, meyve ağaçlarına, evlere, ev hayvanlarına da takılırlar. Bu şekilde yeni başlayan tarım yılının da bereketli ve verimli olması için dilekler tutulur.
İlk martenitsalar, başka takı ve detaylar kullanmadan, sadece kırmızı beyaz ipliklerden yapılırmış ve nazardan korunmak için insanlara ve hayvanlara takılırmış. Bazı bölgelerde bu bükülmüş kırmızı-beyaz sicime altın veya gümüş para bağlanırmış, bu da hastalıklardan korunmak için bir simge olarak kullanılırmış.
MARTENİÇKA NE ZAMAN TAKILIR? *
Çok eski bir Balkan kültürü olan Marteniçka (Martenitsa), 1 Mart tarihi ile kırmızı ve beyaz iplerle örülmeye başlanır ve bileklere takılır.
MARTENİÇKA NE ZAMAN ÇIKARTILIR? *
Marteniçka bileklikleri, Mart ayının sonuna kadar kollardan çıkartılmaz.
EVDE MARTENİÇKA YAPIMI *
Tuhafiyeden alacağınız orta düzey kalınlıkta kırmızı ve beyaz iplerle marteniçkanızı örebilirsiniz. İstediğiniz deseni vererek farklı modeller ortaya çıkarabilirsiniz.
Uçlarına boncuk, ponpon ya da harfler takarak farklılık katabilirsiniz. Dileyenler marteniçkadan bileklik yapmak yerine ağacına süs yapmak içinde kullanabilir.
