Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Ayşe Saltık, tüp bebek tedavisinde embriyo dondurma işleminin merak edilen noktalarına açıklık getiriyor…
Kendinizden biraz bahseder misiniz?
1999 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. 2005 yılında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum bölümünde uzmanlık eğitimimi tamamladım. Bir süre jinekoloji (kadın hastalıkları) ve obstetri (gebelik takibi ve doğum) dallarında hizmet verdim. Ardından Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Üremeye Yardımcı Teknikler bölümünden tüp bebek sertifikamı aldım. Ankara’da özel bir tüp bebek merkezinde üç yıl çalıştıktan sonra İstanbul’da, Acıbadem Maslak Hastanesi Tüp Bebek Bölümü’nde on yıl hizmet verdim. Şu an Ankara’da kendi muayenehanemdeyim. Hastalarımı infertilite (kısırlık), kadın hastalıkları, hormon bozuklukları, kist tanı ve tedavileri, gebelik ve doğum konularında aydınlatmaya devam etmekteyim.
Embriyo dondurma nedir? Ne kadar süre dayanır?
Embriyo dondurma, aslında tüp bebekteki en önemli gelişmelerden biridir. Son on beş yıldır çok yüksek başarı ile uygulanmakta olup, güvenilirliği kanıtlanmış bir uygulamadır. Bu, hastaların bir tüp bebek denemesinden elde edilen embriyoları birden fazla denemede kullanılarak çocuk sahibi olma şansını artırmıştır. Embriyolar, -196 derecede sıvı nitrojen içinde dondurularak saklanır.
Embriyolar ülkemizde Sağlık Bakanlığı yönetmeliği gereğince en fazla beş yıl saklanabilmektedir; ancak, bilimsel çalışmalar, dondurulmuş embriyoların daha uzun yıllar sonra (on yıl) çözüldüğünde bile sağlıklı gebelik şansı verdiğini göstermiştir.
Hangi durumlarda embriyo dondurma yapılır?
Embriyo dondurma, tüp bebekte embriyolara genetik tarama yapılması gerekli olduğu durumda yapılabilmektedir. Politistik over sendromu olan hastalarımızda tüp bebek tedavisi sonrasında OHSS (aşırı uyarım sendromu) gelişme riskini, embriyoların tamamını dondurarak önleyebilmekteyiz. Rahim iç zarı incelik problemi olan ve ileri yaş veya düşük yumurtalık rezervi nedeni ile zaman kavramının önem arz ettiği hastalarımızda önce embriyo elde edilip dondurularak, akabinde rahim içi incelik problemine yönelik tedaviler yapmaktayız.
Embriyo dondurmanın avantajları nelerdir?
Embriyo dondurma; rezerv düşük olan, erken menopoz hasta grubunda “pooling” dediğimiz havuz metodu ile birkaç denemede embriyo biriktirilmesine imkân sağlar. Tüp bebekte bu durum başarıyı artıran bir unsurdur. Ayrıca fazla sayıda embriyo üreten hastalarımızda fazla embriyoların dondurulması hem ekonomik hem psikolojik avantaj sağlamaktadır. Tüp bebek tedavisi ile canlı doğum elde edilen hastalarımızın; ikinci çocuk istemeleri durumunda, rahim içinin, hap ile hazırlanıp var olan dondurulmuş embriyoların çözülerek daha az masraf ve daha kolay bir tedavi ile gebelik elde etme şansına sahip olmaları sağlanmaktadır.
Embriyo dondurmada bebek sağlığı nasıl etkilenir?
Dondurulmuş embriyonun taze transfer edilen embriyodan bir farkı yoktur. Dondurulan embriyolar doğal ortamda çözülerek, anne rahmine transfer edilir. Dondurulmuş embriyo yerleştirilerek elde edilen gebelikler, doğacak bebek açısından hiçbir risk taşımamaktadır.
Çözülmüş embriyolar nasıl transfer edilir?
Dondurulmuş embriyolar çözülecekleri zaman sıvı nitrojenden çıkarılır. Oda sıcaklığında çözülür. Özel bir kültür ortamına alınarak inkübatöre konulur. Aynı gün anne rahmine embriyo yerleştirme işlemi yapılır.