Şaçkıran saç dökülmesine neden olan yaygın bir hastalıktır. Bilimsel adı “Alopesi areata” dır. “Alopesi”, kellik anlamına gelen Latince bir terimdir. “Areata”, ise tipik olarak görülen saç dökülmesinin düzensiz yapısını ifade eder.
Saçkıran olan çoğu insanda, saçlar küçük, yuvarlak parçalar halinde dökülür ve madeni para büyüklüğünde kel deri alanları bırakır. Bu düzensiz saç dökülmesi en sık kafa derisinde meydana gelir ancak vücudun diğer kısımlarını da etkileyebilir. Nadiren, saç dökülmesi tüm kafa derisini (bu durumda durum alopesi totalis olarak bilinir) veya tüm vücudu (alopecia universalis) içerir. Farklı saç dökülmesi şekillerine sahip olan diğer nadir saçkıran formları da bildirilmiştir.
Saçkıran, en çok ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkmasına rağmen, her yaştan insanı etkiler. Saç dökülmesi haftalar içinde gerçekleşir. Saçlar genellikle birkaç ay sonra tekrar uzar, ancak tekrar dökülebilir. Bazı durumlarda, saç dökülmesinin ardından yeniden büyümenin öngörülemeyen döngüleri yıllarca sürebilir. Saç dökülmesine ek olarak, etkilenen bazı kişilerde el ve ayak tırnağında anormallikler görülür.
Saçkıran ile ilişkili saç dökülmesi ağrılı veya engelleyici değildir. Bununla birlikte, kişinin görünümünde yaşam kalitesini ve benlik saygısını derinden etkileyebilecek değişikliklere neden olur. Bazı insanlarda bu durum depresyona, kaygıya ve diğer duygusal veya psikolojik sorunlara yol açabilir.
Saçkıran sebepleri nelerdir?
Saçkıran, beyaz kan hücrelerinin saç foliküllerindeki hücrelere saldırarak küçülmelerine ve saç üretimini önemli ölçüde yavaşlatmasına neden olduğunda ortaya çıkar. Vücudun bağışıklık sisteminin bu şekilde saç köklerini hedef almasına neyin sebep olduğu tam olarak bilinmemektedir.
Bilim adamları bu değişikliklerin neden meydana geldiğinden emin olmasalar da, saçkıran hastalığına sahip yakın bir aile üyesi olan bir kişide ortaya çıkma olasılığı daha yüksek olduğu için genetiğin dahil olduğu görülüyor. Hastalığı olan her beş kişiden birinde, aynı zamanda saçkıran olan bir aile üyesi vardır.
Diğer araştırmalar, ailesinde saçkıran öyküsü olan birçok kişinin kişisel veya aile geçmişinde atopi, hiperalerjik olma eğilimi, tiroidit ve vitiligo gibi başka otoimmün bozukluklara sahip olduğunu bulmuştur.
Birçok insanın düşündüğünün aksine, saçkıran stresten kaynaklandığı görüşünü destekleyen çok az bilimsel kanıt vardır. Aşırı stres vakaları, durumu potansiyel olarak tetikleyebilir, ancak en son araştırmalar genetik bir nedene işaret ediyor.
Saçkıran tedavisi nasıl yapılır?
Saçkıran tedavisi, ilk etapta soruna neyin sebep olduğuna bağlıdır. Başlangıç olarak, doktorlar saç büyümesini artırmak için steroid enjeksiyonları önermektedir. Saçkıran ilacı demir veya protein eksikliğinden kaynaklanıyorsa bunları almayı da düşünebilirsiniz. Ayrıca saç dökülmesine daha fazla sebep olabilecek zihinsel stres ve kaygı için özel ilaçlar da vardır. Saç dökülmesini önlemek için etkilenen bölgeye minoxidil (Rogaine) de uygulayabilirsiniz.
Diğer bir saçkıran tedavisi ise, saçların yeniden büyümesi için bir PRP tedavisidir. Kendi kanınızın kollarınızdan alınarak santrifüje tabi tutulduğu non-invaziv ve terapötik bir tedavidir. Bu, trombositlerin plazmadan ayrılmasına yardımcı olur ve daha sonra bu aktive trombositler, kafa derinizdeki kel bölgelere enjekte edilir. Bu tedavi, saç foliküllerini uyarmaya ve böylece saçı doğal olarak yeniden büyütmeye yardımcı olur.
